Ἀδημονίαι

Η υπόθεσις του Γεωργίου Καππαδοκίας δεν ήταν η πρώτη που ετάραξε τα νερά στους κόλπους του Χριστιανισμού της πλουσιότερης και μεγαλύτερης πολής του κόσμου: της Αλεξάνδρειας.
Ήδη από τις αρχές του 4ου αιώνα, βασιλεύοντος του Αυτοκράτορα Μαξιμιανού στην Ανατολή, ο Επίσκοπος της πόλης Πέτρος αναγκάστηκε να την εγκαταλείψει κατά την διάρκεια του ομώνυμου διωγμού.  Ο Μελήτιος τότε, Επίσκοπος Άνω Αιγύπτου, έτρεξε να με τους οπαδούς του να καταλάβη τα επισκοπικά δικαιώματα για όλη την Αίγυπτο. Ο Πέτρος επέστρεψε και διεκδίκησε την Έδρα, αλλά όχι χωρίς διχασμό στο ποίμνιο.
Δύο χρόνια μετά, σχεδόν μόλις ανέλαβε νέος Επίσκοπος Αλεξανδρείας ο Αλέξανδρος, ο Άρειος, αντίπαλος του για τον Επισκοπικό θρόνο κάνει έντονη την παρουσία του.

Στα κυρήγματά του αναφέρει ότι ο Υιός δεν υπήρχε πάντοτε. Υπήρχε πριν την δημιουργία του κόσμου, αλλά δημιουργθήκε από τον Πατέρα. Τα κυρήγματά του βρήκαν αντίδραση στους ακόλουθους του Αλέξανδρου, απαντώντας ότι ο Υιός προϋπήρχε στον Πατέρα και ήταν της ίδιας ουσίας. Από την στιγμή που στις Γραφές δεν ξεκαθαρίζεται, ξεκίνησε μία σειρά Συνόδων και αντι-Συνόδων με τους Χριστιανούς Πατέρες να χρησιμοποιούν τόσο τις Γραφές όσο «τας Αριστοτέλους τέχνας» στη διατύπωση των επιχειρημάτων των θεολογικών τους απόψεων. Εν τω μεταξύ οι αντιδράσεις αναμεσα στο ποίμνιο γίνονταν όλο και πιο οξείς, οι πιστοί του Αρείου αυξάνονταν, καθώς και οι αναταραχές στις Ανατολικές Διοικήσεις του Αυτοκράτορα Λικινίου που αποφασίζει να πάρει μέτρα κατά των Χριστιανών.

Ο Κωνσταντίνος ο Μέγας με αιτιολογία την καταπίεση των Χριστιανών, εισβάλλει το 324 στην Θράκη και σύντομα γίνεται μονοκράτορας Αύγουστος, με τους τέσσερις γιούς του Καίσαρες στις αντιστοιχες περιοχές του χωρισμού του Διοκλητιανού.

Από τα πρώτα θέματα που αντιμετώπισε ο Αυτοκράτωρ ήταν αυτό του Αρείου. Ανήσυχος και ανυπόμονος δεν φαινόταν να καταννοεί την αναταραχή των προστατευομένων του Χριστιανών για κάτι πού έγινε τόσο παλιά και δεν το αναφέρουν οι Γραφές εμφατικά· προκαλώντας αντιπάθειες και στις δύο πλευρές. Συμβουλοί του και πιο εμπιστοί πνευματικοί κυρίως ήταν δύο: o Λακέντιος και ο Όσιος Κόρδοβας. Ο δεύτερος ανταποκρινόμενος στην ανυπομονησία του βασιλέα για τις συνεχιζόμενες αναταραχές πρότεινε ό,τι κατέληξε η Α΄Οικουμενική Σύνοδος της Νίκαιας. Με έξοδα του Αυτοκρατορικού ταμειου, 250 – 300 Επισκόπους από τον τότε γνωστό κόσμο και προεδρεύοντα τον Όσιο Κόρδοβας· παρουσία και του Αυτοκράτορα επικεφαλής καθε θρησκείας στην Αυτοκρατορία.
Παρά τις αντιπαραθέσεις, η παρουσιασή ενός κειμένου Πίστεως από τον Ευσέβιο Καισαρείας, φιλο-Αρειανού, που δεν έθιγε τις δύο πλευρές φάνηκε να συμβιβάζει τα πράγματα. Αλλά, ύστερα, η αναφορά του «ὁμοούσιου» Πατέρα και Υιού τίναξε τα πάντα στον αέρα, ο Αρειανισμός καταδικάστηκε και η κατάσταση στην Αλεξάνδρεια συνεχίστηκε. Ο Μ. Κωνσταντίνος προσπάθησε και μετά να συμβιβάσει τα πράγματα, ζητώντας από το νέο Επίσκοπο Αλεξανδρείας τον Μέγα Αθανάσιο να δέχτει τον εκδιωγμένο Άρειο στην πόλη. Ο Αθανάσιος αρνήθηκε· και αυτή ήταν η πρώτη του καταδίκη, εξορία από τη πόλη και απώλεια της Έδρας, σε μία σειρά αντιπαραθέσεων μεταξύ Αρειανισμού και Νίκαιας που κράτησαν 100 χρόνια.

Όμως ακόμα είμαστε στο 361. Αμά τη αναλήψει της Βασιλείας από τον Ιουλιανό, ο λαός της Αλεξάνδρειας, πολυθεϊστές και  χριστιανοί λύντσαραν τον Επίσκοπο Γεώργιο Καππαδοκίας – Αρειανιστή και εκλεκτό του προηγούμενου Αυτοκράτορα Κωνστάντιου – και τους συνεργάτες του. Ο Μαρκελλίνος αναφέρει εκτός από την χρόνια αντιδικία για τον Θρόνο, και μονοπωλιακή εκμετάλευση των βιοτεχνιών της πόλης από τη μερίδα του Γεώργιου.

Την ίδια εποχή ο νέος Αυτοκράτωρ Ιουλιανός εκδίδει διάταγμα για να σωθεί η βιβλιοθήκη του Γεώργιου Καππαδοκίας, την οποία είχαν συλλέξει από κοινού όσο ήταν μαθητής του· ο Μέγας Βασίλειος και ο Γρηγόριος ο Θεολόγος, μόλις πρόσφατα ακροατές με τον Ιουλιανό των διαλέξεων των φιλοσόφων Προαιρεσίου και Ιμερίου στη Αθήνα, ξεκινούν την μνημειώδη αλληλογραφία τους· και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος ξεκινά τα μαθήματά του στην Αντιόχεια, με τον πολυθεϊστή διάσημο ρήτορα Λιβάνιο.

[συνεχίζεται]

 

Η Δεύτερη Σύνοδος της Νίκαιας,  17ος, Novodevichy Convent, Moscow

 

Advertisement