Ἐμποροπανήγυρις

Η περιγραφή των Δημητρίων, της μεγάλης εμποροπανηγύρεως κατά τον μεσαίωνα στη Θεσσαλονίκη, δίνεται στο έργο ανωνύμου του 12ου ‘Τιμαρίων’. Στο κείμενο καταγράφονται οι εθνικότητες των εμπόρων από όλο τον γνωστό κόσμο, όπως Έλληνες, Σέρβοι, Βούλγαροι, Ούγγροι και Ρώσοι, Ιταλοί, Ίβηρες και Λουζιτανοί, Γαλάτες, Σύριοι και Αιγύπτιοι, οι οποίοι συνέρρεαν στην πόλη με αφορμή τα Δημήτρια….

Φᾶσις

«μέγαν ἠδ᾽ Ἀσίας τέρμονα Φᾶσιν», λένε οι Τιτάνες στον Προμηθέα καθώς κρέμεται πάνω στις άκρες του Καυκάσου· πηγή του ποταμού Φάσι και τέλος, «τέρμων», της Ασίας. Ο Αρριανός στον «Περίπλου τοῦ Εὐξείνου Πόντου» τον 2ο μ.Χ ακολουθεί τα χνάρια των Αργοναυτών και του Ξενοφώντα, τις αναφορές του Ομήρου και των Τραγωδών στον ρου γύρω από τη Μαύρη…

Πεδίον

Ο πόλεμος με τους Βούλγαρους στη νότιο Βαλκανική κράτησε 30 χρόνια. Όπως επιγράφεται στον τύμβο του Βασιλείου στο Έβδομον, εκτός των τειχών: «ἐγώ δε Βασίλειος, πορφύρας γόνος, ἴστημι τύμβον ἐν τόπῳ γῆς Ἐβδόμου καί σαββατίζω τῶν ἀμετρήτων πόνων οὔς ἐν μάχαις ἔστεργον, οὔς ἐκαρτέρουν» πέρασε τη ζωή του μακριά από την Κωνσταντινούπολη. Οι μάχες δεν…

Βασίλειος

«Αυτά περί του χαρακτήρα του· όσον δε περί της εμφανίσεώς του, αυτή μαρτυρούσε ευγένεια. Το βλέμα του ήταν εύχαρες και φωτεινό, τα φρύδια όχι πυκνά και επισκιάζοντα, ούτε γυναικεία σε ίσια γραμμή, αλλά ανασηκωμένα επιδεικνύοντας το αγέρωχον του ανδρός· τα μάτια του δεν ήταν βυθισμένα στις κόγχες δείγμα επιβουλής και πανουργίας, ούτε και προέβαλλαν ως…

Γαργαρεῖς

«Στις μακρυνές του κόσμου φτάσαμε άκρες· στη χώρα των Σκυθών», λέει ο Αισχύλος δια στόματος Κράτους στον Προμηθέα Δεσμώτη. Οι επαφές των Ελλήνων με την χώρα στην άκρη του Ευξείνου Πόντου, τη μυθική Κολχίδα, χρονολογούνται από την εποχή πριν τον Τρωϊκό, από τον Ιάσωνα και το Χρυσόμαλλο Δέρας. «Κολχίς» ήταν η χώρα των Κολχιτών, από…

Ancilla Theologiae

«Φιλοσοφούμε σε καιρούς δύσκολους για τη Φιλοσοφία», γράφει ο Μιχαήλ Ψελλός. Αλλά τί εννοούσε ως Φιλοσόφια o ίδιος και οι σύγχρονοί του; Στην πραγματικότητα όχι κάτι παραπάνω από την ετυμολογία της λέξης: «Ο θαυμασμός είναι η σταση του ανθρώπου που πραγματικά αγαπά τη σοφία, πράγματι, δεν υπάρχει άλλη αρχή του φιλοσοφείν εκτός από αυτό», λέει…

Λωτοφάγοι

«Λοιπόν αυτοί κατοικούν πιο μέσα από τους Νασαμώνες, αλλά απ᾽ τη μεριά της θάλασσας, αμέσως ύστερ᾽ απ᾽ αυτούς, προς τα δυτικά, ζουν οι Μάκες, που κουρεύονται έτσι που να ᾽χουν λοφίο στο κεφάλι: αφήνουν τις τρίχες που είναι γύρω στην κορυφή να μεγαλώνουν και ξυρίζουν τις γύρω γύρω σύρριζα· και στον πόλεμο φορούν μπροστά στο…

Γενόμενοι Ῥωμαῖοι, παραμένοντας Ἕλληνες

«Θυμίσου, έχεις σταλεί στην Επαρχία της Αχαΐας, την πρωταρχική Ελλάδα, όπου πιστεύται ότι έχει ανακαλυφθεί ο πολιτισμός, τα γράμματα, ακόμα και η καλλιέργεια της γης και ότι έχεις σταλεί να βάλεις τάξη σε ελεύθερες πόλεις, σε αυτούς που είναι ελεύθεροι άνθρωποι με όλη την έννοια της λέξης: που διατήρησαν χάρις την αρετή τους, τις καλές…

Ἀπάμεια

Η εικόνα μοιάζει με αναγνωστικού της δεκαετίας του ’50 ή διαφημιστικού, αλλά είναι το χαμένο ψηφιδωτό από την ίδρυση της Απάμειας – της μεγαλύτερης Ελληνιστικής πολης μετά την Αντιόχεια και την Αλεξάνδρεια. Αρχικά ήταν «κατοικία», στρατιωτικός οικισμός, που ιδρύθηκε από τον Αντίπατρο και τον γιο του Κάσανδρο το 320 π.Χ στις ακτές του ποταμού Ορόντη…

Basileus Romeon

«H Ρώμη βρίσκεται εκεί που είναι ο Αυτοκράτωρ». Αυτό το motto χαρακτήριζε τον 3ο αιώνα καί κατέληξε στις μεταρρυθμίσεις του Διοκλητιανού και τη μεταφορά του διοικητικού και στρατιωτικού κέντρου Ανατολικά: στην Αντιόχεια και τη Νικομήδεια. Ένας άλλος μέγάλος Αυτοκράτωρ, ο Κωνσταντίνος ο Πωγωνάτος, στα μέσα του 7ου αιώνα, καθώς η Αυτοκρατορία προσπάθεί να μαζέψει τα…

Deus Adiuta Romanis

«Μάρτυρες τῆς Διαθήκης ταύτης τὴν ὁποία ἔγραψε ὁ Μωάμεθ, ὁ υἱὸς Ἀμπντουλλὰχ (ᾧ δώη ὁ Θεὸς εὐλογίαν καὶ εὐχήν), πρὸς πάντας τοὺς Χριστιανούς, καὶ ἐκτελέσεως τῶν ὑπεσχημένων ὑπογράφονται» To 623 καθώς η Μέση Ανατολή βρίσκεται υπό τον έλεγχο των Ζωρααστρών Περσών, στη Μεδίνα της Αραβίας φτάνει αποστολή από τη Μονή του Σινά. Σύμφωνα με την…