Χάρτης του 600 μ.Χ, απεικονίζων την Αυτοκρατορία και την Ευρώπη επί Βασιλέως Μαυρικίου, με τα όρια δικαιοδοσίας των Πατριαρχίων.
Αν ο Ιουστινιανός θεωρείται από τους Δυτικούς ο τελευταίος «Λατίνος» Αυτοκράτορας, ο Μαυρίκιος θεωρείται ο πρώτος «Ελληνας» – αν και ο Αναστάσιος ο Δίκορος (491-518) ήταν επίσης ελληνόφωνος από το Δυρράχιο και πιθανότατα ελληνικής καταγωγής. Οπως φαίνεται, τα όρια του Εξαρχάτου της Ρώμης και η δικαιοδοδοσία στις Μητροπόλεις ήταν εώς το Νέστο, έχοντας το μεγαλύτερο μέρος του Ελλαδικού. Η diocese του Ιλλυρικού με πρωτεύουσα τη Θεσσαλονίκη άνηκε στο Εξαρχάτο τη Ρώμης και τον Πάπα, ως το 731 την Εικονομαχία και τον Λέοντα τον Ισαυρο. Η προσάρτηση των διοικήσεων στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως ακολούθησε την επανασταση των Ελλαδικών κάτα του Εικονομάχου Λέοντα, η οποία όπως αναφέρει ο Θεοφάνης ο Ομολογητής βοηθήκε από τον Εικονόφιλο Πάπα.
Οι αναφορές της εποχής είναι για ελλαδικούς και γραικούς και όχι για Ρωμαίους. Πράγματι, στον 10ο και τον 11ο πλέον υπάρχουν αναφορες των ελλαδικών στα κείμενα των λόγιων ως «Ρωμαίοι» ή έλλειψη διαφοποποίησης. Μέχρι τότε αναφέρονται ως Γραικοί ή και Έλληνες. Χαρακτηριστικά η επιγραφή από την Κόρινθο του 800 μ.Χ:
«Θεέ δίκαιε κριτή, τα κακά καλώς τιμώρησέ τα, πάντα δείχνε εύνοια στους Έλληνες και αφάνισε τους εχθρούς του […]ήρου και Μαρίνου […] γιών […] κουρέος.»
https://epigraphy.packhum.org/text/179548
Και η αναφορά στα «ευγενή ελληνικά γένη» στο Χρονικό της Μονεμβασιάς του κώδικα Ιβήρων του 10ου:
«και εκβαλόντες τα ευγενή και ελληνικά έθνη και καταφθείραντες κατώκησαν αυτοί εν αυτῆ»
http://users.sch.gr/geioanni/sel-politismos/sel_LOGOTEXNIA_ISTORIA_1/1/9.htm
Ο χάρτης μπορεί να δίνει μία εξήγηση για αυτό – εκτός από το αυτονόητο ότι πάντα αναφέρεται να κατοικούν Έλληνες επί Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μέχρι τούδε. Πριν τον Μαυρίκιο, ο Ιουνστινιανός αναμόρφωσε το σύστημα των διοικήσεων (dioceses). Επικεφάλης της διοίκησης μέχρι τότε ήταν ένας αξιωματούχος ο Βικάριος. Ο Ιουστινιανός ως μέτρο κατά των υπόλοίπων θρησκειών και δογμάτων και ενίσχυσης της Χαλκηδόνιας Ορθοδοξίας απέδωσε το αξίωμα του Βικαρίου στον μητροπολίτη της πρωτεύουσας της diocese. Για αυτό και ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, τότε diocese Ιλλυρικού υπαγόμενη στο Εξαρχάτο της Ρώμης, ακόμα υπογράφει με κόκκινο μελάνι και προσφωνείται «Παναγιώτατος» εντός της δικαιοδοσίας του. Οι Γραικοί της διοίκησης είχαν ένα σημείο διαφοράς από του Ρωμαίους της Νέας Ρώμης πέραν του Νέστου.
Αλλο σημείο διαφοράς ήταν η καταληψη μεγάλων περιοχών του Ελλαδικού κατά τους Σκοτενούς Αιώνες από Αβάρους και Σλαύους. Ο Νικηφόρος Λογοθέτης και ο στρατηγός Σκληρός απομάκρυναν τους «βαρβάρους» από την Πελοπόννησο και το μεγαλύτερο μέρος του ελλαδικού, αλλά αυτό είχε ως συνέπεια οι περιοχές αυτές να καθυστερήσουν την ένταξή τους στο Θεματικό σύστημα διοίκησης της Αυτοκρατορίας ακόμα και ως τον 10ο. Όπως και οι Γρακοί.
Historical Atlas by William R. Shepherd, University of Texas Libraries
Ἑλληνική Ἱστορία 