Σύνοψις ἱστοριῶν ἀρχομένη ἀπὸ τῆς ἀναιρέσεως ἐν Βουλγαρίᾳ Νικηφόρου βασιλέως τοῦ ἀπὸ Γενικῶν διήκουσα ἕως βασιλείας Ἰσαακίου τοῦ Κομνηνοῦ συγγραφεῖσα δὲ παρά Ἰωάννου κουροπαλάτου καὶ γεγονότος μεγάλου δρουγγαρίου τῆς βίγλας τοῦ Σκυλίτζη
Είναι ο τίτλος της Ιστορίας του Σκυλίτζη πού καλύπτει, όπως αναφέρει, από τον θάνατο του Νικηφόρου Α΄ το 811 στην Πλίσκα εώς την ενθρόνηση του Ισαάκ Α΄ Κομνηνού το 1057. Με αρκετές λεπτομέρειες.
Παρότι δε ο Σκυλίτζης θεωρείται μαζί με τον Λέοντα τον Διάκονο η κύρια πηγή για τη Μακεδονική Δυναστεία και τον Βασίλειο Β΄, πουθενά δεν αναφέρει Βουλγαροκτόνος· ούτε και ο Λέων ο Διάκονος. Ο Ιστορικός έχοντας ζήσει από το τέλος της Μακεδονικής Δυναστείας εώς τον Αλέξιο Κομνηνό, προκαλεί εντύπωση πως δεν αναφέρει το επίθετο. Το ίδιο και ο Μιχαήλ Ατταλειάτης στην Ιστορία του των 1034 – 1079.
Τι έχει συμβεί; Ποιός απεκάλει Βουλγαροκτόνο τον Πορφυρογέννητο, αν όχι ο ίδιος και οι επίγονοι;
Ο Βασιλειος Β΄, που στην 50χρονη βασιλεία του εβίωσε την ύψιστη ακμή της βυζαντινής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, το τελευταίο που θα επιθυμούσε ήταν οι Βούλγαροι υπήκοοί του να τον θυμούνται ως Βουλγαροκτόνο. Η Βουλγαρία είχε υποταχθεί και η Α΄ Βουλγαρική Αυτοκρατορία ήταν παρελθόν. Γάμοι, Μητροπολίτες και ιεροκύρηκες είχαν αποστολή να ενσωματώσουν το «βάρβαρον ἔθνος» στην Αυτοκρατορία.
Στα χνάρια των Κυρίλλου και Μεθοδίου στέλνεται Επίσκοπος Αχρίδος στο Θέμα Βουλγαρίας ο Θεοφύλακτος:
«Φύσις… Βουλγαρική, πάσης κακίας τιθηνός», «θηρία», «σκορπιοί» και «βάτραχοι»
είναι η εικόνα που δίνει για το ποίμνιό του. Παραταύτα, ο πρωτευουσιάνος που μετά δακρύων ζητούσε να επιστρέψει στη Βασιλεύουσα, θα κάνει σημαντικό έργο μεταφράζοντας πολλά κείμενα στη σλαυονική και αμβλύνοντας τις διαφορές. Στις οποίες το Βουλγαροκτόνος δεν είχε θέση για 150 χρόνια.
Όμως τα γεγονότα που ακολούθησαν τον θάνατο του Μανουήλ Κομνηνού το 1180 και την άνοδο της μοιραίας Δυναστείας των Αγγέλων έφεραν και την επανάσταση των Βουλγάρων. Εξαιτίας της υπερβολικής φορολογίας των πρώτων. Η επανάσταση δημιούργησε την Β΄ Βουλγαρική Αυτοκρατορία με τον οίκο των Ασέν το 1185. Ο Ισαάκιος Β΄ οδήγησε ο ίδιος τα στρατεύματα, νίκησε τους επαναστάτες που υποχώρησαν στα εδάφη των Βλάχων στα σύνορα του Δούναβη, αλλά δεν εκμεταλλεύτηκε την νίκη του και γύρισε στην Κωνσταντινούπολη.
Αυτό δεν θεωρήθηκε νίκη από τους Παλατιανούς και πολλοί, όπως αναφέρει ο Νικήτας Χωνιάτης, κατηγόρησαν τον Ισαάκ ότι «εξαπέστειλε την ψυχή του Βουλγαροκτόνου».
(ἦν δὲ οὗτος ὁ Μοναστηριώτης Λέων) παθήνασθαι εἰπόντα τὴν τοῦ Βουλγαροκτόνου Βασιλείου ψυχήν, ὅτι τὸ τυπικὸν αὐτοῦ ἀπεσκοράκισε βασιλεὺς
Το επίθετο κάνει την πρώτη έγκυρη εμφάνιση στην Χρονική Διήγηση του κυρ Χωνιάτου Νικήτα κατά τους πολέμους των Αγγέλων.
Ο Ισαάκιος Άγγελος πολιόρκησε το Lovec (1187), αλλά το μόνο που κατάφερε ήταν να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία των Βουλγάρων. Κράτησε ως ομήρους την γυναίκα και τον μικρότερο αδελφό τού Ιβάν Ασέν Α΄, τον Καλογιάν, που συνέλαβε στην πολιορκία. Αργότερα, μετά την Άλωση του 1204, ο Καλογιάν θα συνεχίσει τις διαμάχες με τους πληθυσμούς της πρώην Αυτοκρατορίας με σφαγές· για τις οποίες θα αποδώσει στον εαυτό του το επίθετο «Ρωμαιοκτόνος».
Οι Βούλγαροι στην Μάχη της Πλίσκας, που είδαμε στην αρχή όπου ο Νικηφόρος Α΄ ηττήθηκε, ανήγειραν μία στήλη σε κακά ελληνικά όπου επαίρονται για τη νίκη τους κατά των Γραικών:
ΜΕΤΙΓΑΓΕΝ ΤΙΝ ΔΥΝΑΜΙΝ ΤΟΥ ΙC ΤΟΥΣ ΓΡΙΚΟΥC και
ΒΟΥΛΓΑΡΙCΤΙ CΙΓΟΡ ΕΛΕΜ ΚΕ ΓΡΙΚΙCΤΙ ΙΝΔΙΚΤΙΟΝΟC ΙΕ
Οι Βούλγαροι όπως και όλοι οι Σλαύοι ανέκαθεν εγνώριζαν «Γραικούς» στη Ρωμανία· παραταύτα τον 13ο ο Καλογιάν διακυρήσεται Ρωμαιοκτόνος κατά το βραδύτατα αντίστοιχο του Πορφυρογέννητου.
Απεικόνιση του Παλατίου του Βουκολέοντος στα χρόνια του Βασιλείου Β΄
Ἑλληνική Ἱστορία 