Το κάτωθεν κομμάτι χάρτη από δέρμα βρέθηκε στην Δοῦρα Εὐρωπός, στην ανατολική Συρία στον Ευφράτη. Το δερμάτινο κομμάτι πιθανώς ήταν κάλυμμα διακοσμητικής ασπίδας που κατασκευάστηκε πριν το 260 μ.Χ, επί Ρωμαιοκρατίας όταν η πόλη αναφέρεται ως Dura-Europus.
Ιδρύθηκε το 303 π.Χ από τον Σέλευκο Νικάτωρα ως φυλάκιο και εξελίχθηκε, όπως πολλές ελληνιστικές πόλεις, σε εμπορικό κόμβο στις όχθες του Ευφράτη.
Ο χάρτης είχε να κάνει με τον Εύξεινο Πόντο και τις πόλεις εκεί. Στο κομμάτι αναφέρονται οι κάτωθι πόλεις:
Π]αν[υσὸς ποτ(αμὸς) μί(λια) ̣ ̣]
Ὀδεσ[σὸς μί(λια) ̣ ̣]
Βυβόνα [μί(λια) ̣ ̣]
Κάλ[λ]ατις μί(λια) ̣ ̣
Τομέα μί(λια) λγ
Ἴ[σ]τρος ποτ(αμὸς) μί(λια) μ
Δάνουβις ποτ(αμὸς) [μί(λια) ̣ ̣]
Τύρα μί(λια) πδ
Βορ[υ]σ[θέν]ης [μί(λια) ̣ ̣]
Χερ[σ]όν[ησος -ca.?- ]
Τραπε[ζοῦς -ca.?- ]
Ἀρτα[ξάτα μί(λια) ̣ ̣]
H αναγραφή των πόλεων είναι στα ελληνικά, με τη γραφή τους όπως είχε εξελιχθεί κατά την ύστερη αρχαιότητα και δίπλα οι αποστάσεις σε μίλια – από ποιό σήμειο άγνωστο, πιθανόν το Μίλιον της Ρώμης.
Σχεδιαγράφημα του χάρτη
Χαρακτηριστικά δεν είναι προσανατολισμένος στον άξονα βορρά – νότου αλλά νοτιοδυτικά – βορειανατολικά. Έτσι οι πόλεις που φαίνονται είναι μεταξύ της Αζοφικής θάλασσας και της Κριμαίας και του Δούναβη φτάνοντας, κατά «παράβασιν», ως την Τραπεζούντα. Αναφέρονται ενδεικτικά η Ὀδεσσὸς και ο Δάνουβις ποταμός.
Η περιοχή αυτή περιήλθε στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία αρκετά αργότερα, με τελευταία την κατάλυση του ελληνιστικού βασιλείου του Κιμμερικού Βοσπόρου το 349 μ.Χ.
Ο Αρριανός, στο «Περίπλους τοῦ Εὐξείνου Πόντου» έναν αιώνα νωρίτερα, είχε περιγράψει αναλυτικά τις εμπορικές πόλεις, πολλές ιδρυθείσες κατά τον Ελληνικό αποικισμό.
Roman period αναφέρεται ο χάρτης ~260 CE. Αλλά «πού οι Ρωμαίοι και πού τα Λατινικά εδώ στον Ευρωπό, στον Πόντο πέρα»· ελληνιστικές και ελληνικές πόλεις ήταν, ήδη χίλια χρόνια στον ρου για τη Κολχίδα.
Κλίμακα και ενισχυμένη επιχρωμάτιση, Yale University
To The Black Sea And Back: The Late Antique Dura-Europos ‘Shield’ Map
Ἑλληνική Ἱστορία 