Κάποτε στη Σπάρτη μαζεύτηκαν οι ήρωες από τον ελλαδικό για να διεκδικήσουν την Ελένη, την θυγατέρα του βασιλέα Τυνδάρεω, τη μαυρομάτα (κυανῶπις) κόρη του Δία και της Λήδας.
Ήταν οι Αργεάδες Αλκμαίων και Αμφίλοχος, ο Οδυσσεύς της Ιθάκης, ο γοργοπόδαρος Θόας από την Αιτωλία, από τη Θεσσαλία οι αδελφοί Ποδάρκης και Πρωτεσίλαος · ο Μενεσθεύς ο βασιλεύς των Αθηνών, ο Ατρείδης Μενέλαος με τον αδελφό του Αγαμέμνονα, ο Αίας ο Τελαμώνιος από τη Σαλαμίνα. Ήταν και το πριγκηπόπουλο της Φθίας ο Αχιλλεύς, o Ελεφήνωρ από την Εύβοια και ο Κρήτης Ιδομενεύς με τη ορμή της Ίδης (Ἴδα κ’ μένος)· και άλλοι.
Ο Αγαμέμνων υποστήριξε τον αδελφό του και είχε ήδη παντρευτεί την άλλη κόρη του Τυνδάρεω, την Κλυταιμνήστρα και ο Αχιλλεύς ήταν προσκεκλημένος. Ο δε Οδυσσεύς, δεν έφερε δώρα στην κόρη της Λήδας που έμοιαζε με τη χρυσή Αφροδίτη – λεγόταν, είχε συμφωνήσει με τον Τυνδάρεω για την ανηψιά του Πηνελόπη μηχανευόμενος το εξής:
Με το συφερτό τόσων ηρώων ο Τυνδάρεως φοβήθηκε ότι θα προκληθούν αντιδικίες μέσα στη Σπάρτη. Έτσι ο Οδυσσεύς πρότεινε όλοι οι μνηστήρες της μακρυμαλλούσας (εὔκομος) Ελένης και του θρόνου του Ευρώτα να πάρουν όρκο.
«όποιον κερδίσει για γυναίκα τη κόρη του Τυνδάρεω, θα τον βοηθήσουμε όλοι αν κάποιος ἄλλος την πάρει από το σπίτι και τον σύζυγό της και θα στραφούμε ένοπλοι εναντίον του ισοπεδώνοντας την πόλη του.»
– θέτοντας τον ρού του Τρωϊκού πολέμου.
Όπως και έγινε. Ο Τυνδάρεως οδήγησε τους μνηστήρες έξω από την πόλη σε ένα σημείο που ονομάστηκε «Ἵππου τόμος». Θυσίασε ένα άλογο και οι μνηστήρες ορκίστηκανν. Ήσυχος, με τους γιούς του Διόσκουρους τον Κάστορα και τον Πολυδεύκη, επέλεξαν τον Μενέλαο. Και η Τυνδαρίς έθεσε ένα στεφάνι στο κεφάλι του Ατρείδη. Οι δύο εγγονοί του Πέλοπα θα διαφέντευαν την Πελοπόννησο.
Όμως ο Τυνδάρεως στην θυσία δεν μνημονεύσε την Αφροδίτη· και η θεά:
«…έκανε τις κόρες του άστατες και άπιστες. Η Τιμάνδρα εγκατέλειψε τον Έχεμο για τον Φυλέα· και η Κλυταιμνήστρα τον θεϊκό Αγαμέμνονα για να σμίξει με τον Αίγισθο διαλέγοντας χειρότερο ταίρι· ακόμη και η Ελένη ατίμασε το ανάκλιντρο του χρυσόμαλλου Μενέλαου.»
φέρνοντας το τέλος του Οίκου των Ατρειδών.
Αυτά διηγείται ο «Γυναικῶν Κατάλογος» του Ησιόδου, το πιο πολυτραγουδισμένο έπος στην Αρχαιότητα και τη Ελληνορωμαϊκή μετά την Ιλιάδα και τη Οδύσσεια, καθώς περιλαμβάνει τις περιπέτειες των ηρωΐδων που έσμιξαν με θεούς και ήρωες· αλλιώς Ἠοῖαι.
Μιχαήλ Άγγελος, μελέτη στη Λήδα, ινδική μελάνη, 1530
Ἑλληνική Ἱστορία 