Το απερίγραπτο θέαμα της εορταστικής πομπής του Πτολεμαίου Φιλάδελφου το 278 π.Χ στους δρόμους της Αλεξάνδρειας αφηγείται ο Καλλίξεινος ο Ρόδιος. Παρατίθεται ένα πολύ μικρό απόσπασμα της τεράστιας περιγραφής – όσο τεράστια ήταν η πομπή των χοροστατούντων στα Πτολεμαίια, το αντίστοιχο των Ολυμπιακών: 57.000 παρελαύνοντες (η περιγραφή στα Ελληνικά είναι αρκετά απλή για νεο-Ελληνική απόδοση).
«…Αὖται δ’ εἶχον σκηνάς βαρβαρικάς, ἐφ’ ὧν ἐκάθηντο γυναῖκες Ἰνδαί καί ἔτεραι κεκοσμημέναι ὡς αἰχμάλωτοι. Κάμηλοι δ’ αἱ μέν ἔφερον λιβανωτοῦ μνᾶς τριακοσίας, κρόκου και κασσίας και κιννάμωμου καί ἴριδος και τῶν λοιπῶν ἀρωμάτων διακοσίας. Ἐχόμενοι τούτων ἦσαν Αἰθίοπες δωροφόροι, ὧν οἱ μέν ἔφερον ὀδόντας ἑξακόσιους, ἔτεροι δέ ἐβένου κορμούς δισχιλίους, ἄλλοι χρυσοῦς και ἀργυροῦς κρατῆρας ἑξήκοντα, καί ψήγματα χρυσίου.
Ἤγοντο δέ καί κύνες δισχίλιοι τετρακόσιοι, οἱ μέν Ἰνδοί, οἱ λοιποί δέ Ὑρκανοί και Μολοσσοί και ἐτέρων γενῶν. Ἑξῆς ἄνδρες ἑκατόν πεντήκοντα, φέροντες δένδρα ἐξ ὧν ἀνήρτηντο θηρία παντοδαπά καί ὄρνεα.
»…Ἐκ τούτου περιστεραί καί φάσσαι καί τρυγόνες καθ’ ὅλην ἐξίπταντο τήν ὁδόν, λημνίσκοις τούς πόδας δεδεμέναι πρός τό ῥᾳδίως ὑπό τῶν θεωμένων ἁρπάζεσθαι. Ἀνέβλυζον δέ ἐξ αὐτοῦ καί κρουνοί δύο, ὁ μέν γάλακτος, ὁ δέ οἴνου.
Πᾶσαι δ’ αἱ περί αὐτόν Νύμφαι στεφάνους εἶχον χρυσοῦς· ὁ δέ Ἑρμῆς καί κηρύκειον χρυσοῦν, ἐσθῆτας δέ πολυτελεῖς. Ἐπί δέ ἄλλης τετρακύκλου, ἥ περιεῖχε τήν ἐξ Ἰνδῶν κάθοδον Διονύσου, Διόνυσος ἦν δωδεκάπηχυς, ἀπ’ ἐλέφαντος κατακείμενος, ἠμφιεσμένος πορφυρίδα, καί στέφανον κισσοῦ καί ἀμπέλου χρυσοῦν ἔχων, εἶχεν ἐν ταίς χερσί θυρσόλογχον χρυσοῦν· ὑπεδέδετο δ’ ἐμβάδας χρυσογραφεῖς. Προεκάθητο δ’ αὐτοῦ ἐπί τῷ τραχήλῳ κίσσινον χρυσοῦν στέφανον.
Ἠκολούθουν δέ τούτῷ παιδίσκαι πεντακόσιαι, κεκοσμημέναι χιτῶσι πορφυροῖς, χρυσῷ διεζωσμέναι. Ἐστεφάνωντο δέ αἱ μέν ἠγούμενοι ἐκατόν εἴκοσι χρυσοῖς πιτυΐνοις στεφάνοις, ἠκολούθουν δέ αὐταῖς Σάτυροι ἐκατόν εἴκοσι, πανοπλίας μέν ἀργυρᾶς, οἱ δέ χαλκᾶς ἔχοντες. Μετά δέ τούτους ἐπορεύοντο ὄνων ἴλαι πέντε, ἐφ’ ὦν ἦσαν Σειληνοί καί Σάτυροι ἐστεφανωμένοι. Τῶν δέ ὄνων οἱ μέν χρυσᾶς, οἱ δέ ἀργυρᾶς προμετωπίδας καί σκευασίας εἶχον…»
…και ούτω καθ’ εξής.
Βερενίκη Ευεργέτις, μωσαικό, 3ος π.Χ, Ελληνο-ρωμαϊκό Μουσείο Αλεξανδρείας
Ἑλληνική Ἱστορία 