Ἀγαθός, ἀμείνων, ἄριστος μαθαίναμε στο σχολείο, με το συγκριτικό βαθμό ‘ἀμείνων’ να αποδίδεται στη νεοελληνική ως ‘καλύτερος’.
Σε έναν από τους πιο διάσημους στίχους του στα «Ἔργα καὶ Ἡμέραι» ο Ησιόδος δίνει όμως μία άλλη μορφή. Συγκεκρίμενα όταν αναφέρεται για πρώτη φορά στην Αιδώ και την Δίκη ως κοινωνικές αρχές, όπως αναλύονται αργότερα στο διάλογο του Πρωταγόρα του Πλάτωνα:
δίκη δ᾽ ἐν χερσί καὶ αἰδὼς ἐσσεῖται, βλάψει δ᾽ ὁ κακὸς τὸν ἀρείονα
«Στη βία των χεριών το δίκαιο κι η ντροπή θα είναι, ο άντρας ο κακός θα βλάπτει τον καλύτερο»
Ο Ησίοδος παραθέτει τον καλύτερο ως ‘αρείονα‘. Ας δούμε πρώτα ποιός είναι ο κακός.
Στο Ετυμολογικόν το Μέγα της Άννας Παλαιολογίνας Νοταρά, ο κακός προέρχεται από τον χακό· και αυτός με τη σειρά του από το ρήμα χάζω. Αυτός που δημιουργεί χάσμα, που υποχωρεί.
Αντιστοίχως ο αρείων προέρχεται από το Άρης· ο ανδρείος, ο κραταιός, ο «ἐν πολέμῳ ἀνδραγαθής, καταχρηστικῶς δε, ἐν οἰοδήποτε πράγματι».
Οι αρχές της Ελληνικής κοινωνικής οργάνωσης βρίσκονται στην πολεμική οργάνωση. Ο λαός ή λεός είναι το σύνολο των στρατευμένων που δια βοής εκλέγουν αυτόν που θα τους οδηγήσει στη μάχη – είναι ο άρχων. Μετοχή, αυτός που άρχει για τετελεσμένο διάστημα. Έτσι οι Μύριοι του Ξενοφώντα δεν έχουν πρόβλημα να διαλέξουν νέους έχοντες το πρόσταγμα, όταν οι Πέρσες, με δόλο, εξοντώνουν τους ηγήτορές τους κατά την Κάθοδο – τους αρείονες. Κατά το Ετυμολογικόν:
τό δέ ἄρης παρά το ῥῶ τό λέγω, καί μετά τοῦ στερητικοῦ α.
ἐν γάρ πολέμῳ οὐ λόγων ἀλλ΄ ἔργων χρεῖα.
Κεφαλή Άρεως, ρωμαϊκό αντίγραφο 1ου π.Χ του αυθεντικού του Αλκαμένη 5ος π.Χ, Saint Petersburg, Hermitage Museum
Ἑλληνική Ἱστορία 