Ο Ιουλιανός έχοντας υψηλότατη μόρφωση, χριστιανική και μη, καθώς και προσωπική γνωριμία με τους πιο φημισμένους ρήτορες της εποχής είχε ακριβή άποψη για τις Σχολές.
Το 361 εξέδωσε έναν νόμο που έλεγε τα εξής:
«Έχοντας πέσει στην αντίληψή μας διάφoρα φαινόμενα εξαπάτησης των παιδευομένων, τούδε και στο εξής η ηθική ποιότητα του δασκάλου υπερτερεί και απαιτείται πέραν της ευφράδειας.»
Ποίο το μεμπτό θα πει κανείς· η ηθική ποιότητα του δασκάλου να είναι αυτονόητη.
Στην Αυτοκρατορία οι Δάσκαλοι των Σχολών ήταν καταγεγραμμένοι. Ο Ιουλιανός προχώρησε σε ανανέωση του επισήμου καταλόγου των διαπιστευμένων βάσει του νέου νόμου. Κατά το τέλος της διαδικασίας δε, εξέδωσε και άλλο νόμο:
«Ο δάσκαλος δεν θεωρείται ηθικός όταν διδάσκει αντικείμενα που δεν ενστερνίζεται.»
Το ιδιοφυές – άλλοι θα έλεγαν μοχθηρό – σχέδιο του Ιουλιανού ήταν σαφές. Το πλήθος των δασκάλων που δίδασκαν την Ελληνική γραμματεία και ήταν Χριστιανοί αυτόχρημα εκλαμβάνοντο ως ανήθικοι. Ο Αυτοκράτωρ πίστευε ότι είχε εξαπάτηθεί από τους πρώτους δασκάλους του, οι οποίοι αν και εγνώριζαν την Ελληνική Φιλοσοφία δεν απαντούσαν στις απορίες του αλλά παρέμεναν στην αναγκαία της αναφορά, απαραίτητη για την εκπαίδευση, τη μόρφωση και την επαγγελματική και πολιτική ανέλιξη.
Η τακτική ακολουθήθηκε καθ΄ όλη τη διάρκεια της Αυτοκρατορίας με την υποχρεωτική εκπαίδευση στα Ελληνικά, με Χριστιανικά και κλασικά κείμενα από όλη την χιλιετή Ελληνική Γραμματεία a la cart. Μέχρι τον 11ο και τον Ψελλό, όπου κατηγορείται «για ανώφελη και υπερβολίκη ενασχόληση με τη γοητεία των Ελλήνων» – και την Άννα Κόμνηνη που αναφερόμενη στην Ελληνική παιδεία σιγομουρμουρίζει «που τώρα δεν είναι δική μας, αλλά κάποτε ήταν»:
«ἀλλὰ πᾶσαν βίβλον ἀναπτυξάμενος καὶ εἰς πᾶσαν ἐπιστήμην ἐγκεκυφὼς πολλὴν σοφίαν ἐκεῖθεν ἠρύσατο, ὅση τε ἡμετέρα καὶ ὅση ποτὲ ἡμετέρα.»
Πολλοί χριστιανοί δάσκαλοι μετά το νόμο του Ιουλιανού έσπευσαν να αλλάξουν τη διδακτέα ύλη, όπως ο Αιλιανός και ο Θεόκριτος, σε χριστιανικά κείμενα. Τα οποία βέβαια όπως και η όλη παιδεία ακόμα δεν είχε το κύρος ούτε την αναμενόμενη εξέλιξη που απαιτούσαν οι φερέλπιδες της Αυτοκρατορίας που συνέρρεαν στις Σχολές της Αντιοχείας, των Αθηνών, της Αλεξανδρείας. Αναπόφευκτα θα στρέφονταν σε άλλους.
Για τον χριστιανό Προαιρέσιο ο Ιουλιανός επεφύλασε το εξής: στον πιο διάσημο ρήτορα της Αυτοκρατορίας επέτρεψε να εξαιρεθεί από αυτό το νόμο. Ο Προαιρέσιος, υπερήλικας, απέρριψε την προσφορά του Ιουλιανού να συνεχίσει ως «ανήθικος». Έτσι και αλλιώς ήταν Πρύτανης της Σχολής με χριστιανικό και μη ακροατήριο και δεν δίδασκε εκτεταμένα ο ίδιος. Είχε λάβει και μία μαντεία την οποία ερμήνευσε ότι σύντομα τα πράγματα θα άλλαζαν. Ο Ιουλιανός το 363 στη Μάχη της Σαμάρας θα αποβιώσει, και ο επόμενος Ιωβιανός θα σπεύσει να αλλάξει το νόμο:
«Όποιος ενδιαφερόμενος να διδάξει ή να καταλάβει την προηγούμενη θέση του τούδε δεν θα εμποδίζεται από την προηγούμενη διάταξη»
Δημοσθένης του Πολύευκτου 280 π.Χ, ρωμαϊκό αντίγραφο του 1ου μ.Χ, Vatican Library
City and School in Late Antique Athens and Alexandria
The School of Libanius in Late Antique Antioch
Ένα Σχόλιο Προσθέστε το δικό σας