Στἠν προηγούμενη ανάρτηση έγινε αναφορά στην ομιλία του κ. Χανιώτη σχετικά με την αμφισβήτηση της τυραννίδας. Παρατίθεται και το άλλο μέρος.
«Δεν μ’ αρέσει ο ψηλόκορμος στρατηγός με κομψό περπάτημα, τις περιποιημένες μπούκλες, το καλοξυρισμένο πηγούνι. Ας είναι κοντός και στραβοκάνης, αλλά να πατά σταθερά στα πόδια του και να ‘ναι ψυχωμένος»
γράφει ο ποιητής Αρχίλοχος.
Οι ρίζες της εξουσίας Βρίσκονται στη στρατιωτική οργάνωση. Το όργανο που αρχικά με επιφωνήσεις αποδέχεται και πολύ αργότερα εκλέγει τους άρχοντες, η συνέλευση του λαού, είναι η συνέλευση των στρατευμένων. Οι άρχοντες τους οποίους αποδέχεται είναι εκείνοι που θα την οδηγήσουν στη μάχη, τη νίκη ή τον θάνατο.
Η λέξη σταρτός (δηλ. στρατός) που προσδιορίζει τις ενότητες σης οποίες υποδιαιρούνται οι πολίτες των κρητικών πόλεων, στην ονομασία των κρητικών αρχόντων (κόσμος, αυτός που παρατάσσει το στρατό, κοσμητήρ λαών στον Όμηρο), στην ονομασία των ανώτατων αρχόντων στις θεσσαλικές πόλεις (ταγός, πάλι αυτός που παρατάσσει τους άνδρες στη μάχη), ακόμα και στη λέξη λαός/λεώς που αρχικά προσδιδιορίζει τους μάχιμους.
Η σύνδεση αρχής και άμυνας είναι τόσο στενή που οι Θεσσαλοί, χωρισμένοι σε πολλές φυλετικές ομάδες, εξέλεγαν κοινούς στρατιωτικούς ηγέτες μόνο σε περιόδους πολέμου, με αποτέλεσμα η λέξη ταγία (δηλαδή η ύπαρξη ταγού) να καταλήξει να σημαίνει τον πόλεμο. Η έκφραση και εν ταγό και έν αταγία στις θεσσαλικές επιγραφές ισοδυναμεί με την έκφραση και έν πολέμω καί έν ειρήνη.
Αλλά ακόμα και στην Αθήνα η μεταρρύθμιση των φυλών από τον Κλεισθένη, που το 508 εισήγαγε το δημοκρατικό πολίτευμα, είναι ουσιαστικά μια στρατιωτική μεταρρύθμιση με στόχο την αποτελεσματικότερη οργάνωση της άμυνας, καθώς οι σημαντικότεροι αξιωματούχοι του δημοκρατικού πολιτεύματος, που επανεκλέγονται, είναι οι στρατηγοί.
Η ύπαρξη της εξουσίας είναι ζωτικής σημασίας για την ύπαρξη της κοινότητας, όχι μόνο για την καλύτερη οργάνωση της άμυνας αλλά και για έναν ακόμα λόγο που διαφαίνεται και στον Ησίοδο και στην αφήγηση του Ηροδότου για τη δημιουργία της εξουσίας στην Περσία. Είναι απαραίτητη για την απονομή της δικαιοσύνης, χωρίς την όποια οποιαδήποτε κοινότητα παραλύει και συνθλίβεται κάτω από το βάρος της διαμάχης και της αντεκδίκησης.
Το αναμφισβήτητο της εξουσίας φαίνεται, τέλος, και σε μια ιδιαίτερη κατηγορία εορτών, γνωστών σε πολλούς πολιτισμούς ως γιορτές της αντιστροφής των ρόλων, γιορτές όπου για μια μέρα έρχονται τα πάνω κάτω.
Στο Άργος γιόρταζαν τα Υβριστικά, μέρα που οι γυναίκες φορούσαν αντρικά ρούχα κι οι άντρες γυναικεία. Στη γιορτή του Ερμή Χαριδότη στη Σάμο επιτρέπονταν οι κλοπές και οι διαρρήξεις, αναστέλλονταν επομένως το δίκαιο. Σε μια γιορτή στην Κυδωνία της Κρήτης (τα σημερινά Χανιά) οι δούλοι μαστίγωναν τα αφεντικά τους.
Στα Θεσμοφόρια της Αθήνας οι παντρεμένες γυναίκες καταλαμβάνουν έναν χώρο που ανήκει στους άνδρες, την Πνύκα, τον χώρο της συνέλευσης· η είσοδος των ανδρών (ακόμα και αρσενικών σκυλιών) απαγορεύεται· οι θυσίες, που είναι αποκλειστικό προνόμιο των ανδρών, τελούνται από τις γυναίκες που εκλέγουν τις δικές τους αξιωματούχες, τις άρχουσες. Οι γιορτές της αντιστροφής των ρόλων δεν θέτουν σε αμφισβήτηση την εξουσία ούτε αμφισβητούν τη δουλεία, απλώς αντικαθιστούν τους δούλους με τα αφεντικά τους.
Ο γενικός χαρακτηρισμός του κατόχου εξουσίας είναι η λέξη άρχων, η οποία μας επιτρέπει να κάνουμε μια επίσης ενδιαφέρουσα παρατήρηση για την υφή της εξουσίας. Η λέξη άρχων δεν είναι ουσιαστικό, αλλά μετοχή ενεστώτα του ρήματος άρχω, κι άρα ένα ουσιώδες στοιχείο της εξουσίας στην αρχαιότητα: την παροδικότητά της, το χρονικό της όριο. Σκεφτείτε να λέγαμε σήμερα όχι ο πρωθυπουργός Σημίτης ή ο πρόεδρος Στεφανόπουλος, αλλά ο πρωθυπουργεύων Σημίτης και ο προεδρεύων Στεφανόπουλος. Ακριβώς αυτό το πεπερασμένο εκφράζει η λέξη άρχων. Άρχοντες είναι εκείνοι που για περιορισμένο χρόνο κατέχουν την αρχή και ασκούν εξουσία.
«Το αναμφισβήτητο της εξουσίας και η αμφισβήτηση του εξουσιαστή στην ελληνική αρχαιότητα», Αγγ. Χανιώτης, Αντιπρύτανης Παν. Χαϊδελβέργης
Θεός Άρης, ελληνιστικό, Σελεύκεια η επὶ του Ζεύγματος
Ἑλληνική Ἱστορία 